लाहोर । पाकिस्तानमा पछिल्लो दुई साताभित्रै मनसुनी वर्षासँगै आएको बाढीले कम्तीमा ४ सय ६० जनाको मृत्यु भएको छ । उत्तरी पाकिस्तानमा आइतबार आएको मनसुनी वर्षापछिको बाढीपहिरोका कारण एकै दिन कम्तीमा १३ जनाको मृत्यु हुनुका साथै दर्जनौं घाइते भएका छन् । प्रान्तीय आपत्कालीन व्यवस्थापन प्राधिकरण (पीडीएमए) ले पनि खैबर पख्तुन्ख्वा प्रान्तका अधिकांश जिल्लाहरूमा हताहत भएको पुष्टि गरेको छ ।

‘पछिल्लो २४ घण्टामा डेरा इस्माइल खानमा कम्तीमा आठ जनाको मृत्यु भएको छ, जबकि अफगानिस्तानको सीमानजिकै रहेको दुर्गम दिर जिल्लामा घरको छत भत्किँदा तीन बालबालिकाको मृत्यु भएको छ,’ उद्धार कार्यमा संलग्न एक अधिकारीले भने ।

पीडीएमएको तथ्यांकअनुसार १५ अगस्तयता खैबर पख्तुन्ख्वा प्रान्तमा ४ सय ६ जनाको मृत्यु भइसकेको छ, जसमा बुनर जिल्लामा मात्रै ३ सय ३७ जनाको ज्यान गएको हो । सिन्ध, बलुचिस्तान, गिलगिट–बाल्टिस्तान र पाकिस्तान प्रशासित कश्मीरमा पनि ६० जनाभन्दा बढीको मृत्यु भएको रेकर्ड गरिएको छ ।

मनसुनको नयाँ चरण सुरु हुनुअघि पाकिस्तानमा बाढी प्रभावित क्षेत्रहरूबाट १९ हजारभन्दा बढी स्थानीयलाई सुरक्षित स्थानमा सारिएसँगै पाकिस्तानको पञ्जाब प्रान्तलाई उच्च सतर्कतामा राखिएको स्थानीय सञ्चारमाध्यम ‘डन’ ले आइतबार जनाएको छ । पञ्जाब सरकारले शनिबार सतलज नदी किनारका हजारौं मानिसलाई उद्धार गरेको छ ।

प्रवक्ता फारुख अहमदलाई उद्धृत गर्दै डनले प्रान्तका धेरै बाढी प्रभावित क्षेत्रहरूबाट १९ हजारभन्दा बढी स्थानीयलाई निकालिएको बताएको छ । यो संकटको केन्द्र सतलज नदी भएको बताइएको छ । अधिकारीहरूले त्यहाँ उद्धारको प्रयासलाई प्राथमिकता दिइरहेका छन् । नयाँ मनसुन चरण नजिकिँदै गर्दा आगामी ९६ घण्टा पाकिस्तानको पञ्जाबका लागि निकै जोखिमपूर्ण हुने चेतावनी दिइएको छ । यसबीच, यस मनसुनले गिलगिट–बाल्टिस्तानमा समेत भारी वर्षा र आकस्मिक बाढी ल्याउने अपेक्षा गरिएको छ । त्यहाँ यसअघि नै लगातार बाढीले जनजीवन अस्तव्यस्त बनाएको डनले उल्लेख गरेको छ ।

पाकिस्तान मानवअधिकार आयोगका गिलगिट–बाल्टिस्तान संयोजक इसरारुद्दिन इसरारलाई उद्धृत गर्दै डनले घिसर जिल्लाको तालिदास गाउँमा हालै हिमताल फुट्दा आएको बाढीका कारण त्यसको तल्लो क्षेत्रका करिब ३ सय ३० परिवारका ३ हजारभन्दा बढी स्थानीय आन्तरिक रूपमा विस्थापित भएको उल्लेख गरेको छ । इसरारका अनुसार यो घटनाबाट भएका विस्थापितको संख्या २०१० को अट्टाबाद प्रकोपपछिकै ठूलो हो ।

मानवीय मामिला समन्वयका लागि संयुक्त राष्ट्रसंघको कार्यालयका अनुसार यहाँ मनसुन संकट सेप्टेम्बरको सुरुआतसम्म जारी रहने सम्भावना छ । यसले थप बाढीपहिरोको जोखिम बढाएको छ । पाकिस्तानले पछिल्ला वर्षहरूमा मनसुनका कारण व्यापक विनाश झेलेको छ । २०२२ मा आएको बाढीमा १ हजार ७ सयभन्दा बढीले ज्यान गुमाएका थिए भने लाखौं स्थानीय विस्थापित भएका थिए । उक्त बाढीका कारण करिब ४० अर्ब अमेरिकी डलर बराबरको आर्थिक क्षति भएको बताइएको थियो । सामान्यतया पाकिस्तानले जुनदेखि सेप्टेम्बरसम्म मनसुनका कारण बाढीको सामना गर्दै आएको छ ।

‘हिमताल विस्फोटको खतरा छैन’

गिलगिट–बाल्टिस्तान (जीबी) को घिजर जिल्लामा हालै हिमनदी विस्फोटबाट बनेको कृत्रिम तालबाट कुनै खतरा नरहेको पाकिस्तान सरकारले जनाएको छ । तालको पानी ४० फिटमा झरेको र यसले नजिकका बस्तीहरूलाई कुनै खतरा नरहेको पाकिस्तानको क्षेत्रीय सरकारका प्रवक्ताले आइतबार बताएका छन् ।

जीबी सरकारका प्रवक्ता फैजुल्लाह फराकले हाललाई उक्त तालबाट कुनै खतरा नरहेको उल्लेख गरेका छन् । यसअघि ताल फुट्न सक्ने जोखिमका कारण तल्लो क्षेत्रका घिजर, गिलगिट र डायमरका बासिन्दा त्रसित थिए । हिमनदी विस्फोट भई आएको बाढीका कारण यसै साता ३ सय ३० परिवारका झन्डै ३ हजारभन्दा बढी स्थानीय आन्तरिक रूपमा विस्थापित भएका मानवअधिकार आयोग पाकिस्तानका जीबी संयोजक इसरारुद्दिन इसरारले बताए ।

तीन गोठालाले बचाए ३ सयको ज्यान

गुपिस उपत्यकाको तालिदास गाउँमा शुक्रबार बिहान हिमनदी विस्फोट भएको देखेका तीन गोठालाले बाढीको चेतावनी दिएपछि तल्लो भेगका बस्तीका कम्तीमा ३ सय जनालाई तत्काल सुरक्षित रूपमा उद्धार गर्न सम्भव भएको थियो । ‘तीन जना गोठालाले तत्काल सूचना दिएकैले ३ सय जनाको ज्यान बचेको छ,’ जीबीका मुख्यसचिव अब्रार अहमद मिर्जाले आइतबार भने । (रासस)

---

---